Zaangażowanie się w życie duchowe może nastąpić w każdym okresie naszego życia. Należy jednak pamiętać, że powinno ono wynikać z naszego duchowego nastawienia i szczerego pragnienia. Wiek 50 lat nie jest dzisiaj postrzegany jako zaawansowany, ale z pewnością przychodzą pewne refleksje nad życiem. Myślę, że nie będzie żadnego problemu ze skontaktowaniem się z którymś z monasterów żeńskich w Polsce i umówienie się na zamieszkanie tak na pewien okres. Na stronach internetowych można poszukać kontaktu z monasterem w Grabarce, Zwierkach, Wojnowie, Zaleszanach lub w Turkowicach. W Wielkiej Brytanii również są monstery prawosławne. Bardzo ciekawa jest wspólnota w Esseks, jest to monaster chyba męski, ale z pewnością warto odwiedzić i poszukać odpowiedzi na swoje pytania.

Nie określałbym sprawowania Liturgii prawosławnej w kościołach rzymskokatolickich „fatalną opcją”. Owszem, jest to dla nas sytuacja dość nowa ale w zachodniej części Europy, gdzie prawosławni przyjechali z Rumunii, Rosji, Serbii czy innych krajów takie rozwiązania dawno były stosowane. Myślę, że w obecnej sytuacji związanej z napływem uchodźców z Ukrainy gest rzymskich katolików udostępniania kościołów dla prawosławnych jest dobrym gestem.

Wydaje mi się, że w prawosławiu podchodzi się bardziej sceptycznie do wszelkiego rodzaju objawień i raczej nie buduje się na ich podstawie teologii. Objawienia fatimskie są mało znane w naszym Kościele i raczej nie przywiązuje się do nich wagi. Kult Bożej Rodzicielki jest w prawosławiu oczywiście bardzo duży natomiast nie widziałbym tutaj związku z papieskimi intencjami.

Sugerowałbym ostrożność i powstrzymywanie się od zbyt daleko posuniętych uogólnień. Zdecydowanie zgadzam się z Pana twierdzeniem: „Każdy grzeszy, to jasne”. W żadnym jednak wypadku nie mogę zgodzić się z twierdzeniem że „Cerkiew dopuszcza się grzechów”. Posłużę się tutaj autorytatywnym cytatem z książki bp Kallistosa Ware, Kościół prawosławny, s. 270: Ludzki grzech nie może oddziaływać na zasadniczą naturę Kościoła. Nie można posuwać się do stwierdzenia, że skoro chrześcijaninie na ziemi grzeszą i daleko im jeszcze do doskonałości, to przez nich grzeszny i niedoskonały jest cały Kościół, albowiem nawet na ziemi Kościół jest niebiański i grzeszyć nie może. Święty Efrem Syryjczyk słusznie mówił o „Kościele pokutujących, Kościele tych, którzy giną”, ale ten właśnie Kościół jest jednocześnie ikoną Trójcy Świętej. Jak wytłumaczyć, że członkowie Kościoła są grzesznikami, a jednak mimo to należą do wspólnoty świętych? „Tajemnica Kościoła zawiera się w samym fakcie, że wspólnie razem grzesznicy stają się czymś odmiennym od tego, czym są jako jednostki – tym «czymś innym» jest Ciało Chrystusa” (J. Meyendorff, What Holds the Church Together, w: „Ecumenical Review” 12:1960, s. 298.) Chrystus i Cerkiew naucza, abyśmy nie utożsamiali grzechu z osobą, która ten grzech popełniła (koniecznie trzeba nienawidzić grzech, ale nie można nienawidzić człowieka, który ten grzech popełnił). Wytykając grzech/błąd człowiekowi/cerkiewnemu hierarsze, nie przypisujmy tego grzechu/błędu całej Cerkwi. Proszę spróbować rozróżnić pomiędzy nauczaniem Chrystusa i Cerkwi, a poszczególnymi ludźmi, którzy to nauczanie powinni nie tylko przyjmować, ale i w nienaruszonym stanie ‚podawać dalej’ następnym pokoleniom. Cała historia chrześcijaństwa pokazuje, że były z tym problemy, wielu ludzi (również hierarchów) zbłądziło, ale Cerkiew przetrwała. Wierzę, że teraz też przetrwa. Zgadzam się również z Pana końcową konkluzją – módlmy się… Życzę owocnego zwieńczenia poszukiwań. „Szukajcie, a znajdziecie”. Z Bogiem

Cerkiew w Polsce już to uczyniła, Cerkiew Ukraińska również zareagowała na kilka różnych sposobów. Wierzę, że niezmierna ciekawość została już skutecznie zaspokojona.

Jeśli duchowny tak poradził w sprawie spalenia ikon, to proszę nie mieć jakichś wyrzutów sumienia. Popiół rzeczywiście można wrzucić do rzeki. Niektórzy wysypują na mogiłki zmarłych, tam, gdzie mogiła nie jest przykryta płyną nagrobkową. W takich miejscach nikt nie depcze.

W praktyce pasterskiej nie spotkałem się by duchowni prawosławni polskiej Cerkwi nie pozwalali prawosławnym Ukraińcom przystępować do Eucharystii. Zwykle nie pytamy wiernych z Ukrainy do jakiej Cerkwi należą? Jeśli są prawosławnymi, spowiadają się i pragną przystępować do Priczastia to ich nie odsuwamy. Inaczej wyglądałaby sprawa z duchownymi, którzy należą do tzw. Cerkwi autokefalicznej. Natomiast na poziomie wiernych kanonicznych kwestii nie podnosi się, zwłaszcza w obecnej tragicznej sytuacji.

Nie ma żadnej przeszkody by ktoś, kto jest innego wyznania był obecny na św. Liturgii. Powiedziałbym, że jest to nawet wskazane, kiedy chodzi o osobę, która czuje bliskość Kościoła prawosławnego. Naturalne, że będąc na Liturgii taka osoba nie może przystępować do Eucharystii

Autor pytania nie precyzuje o jakim języku obcym jest mowa. W naszych warunkach, gdzie wierni są wielu narodowości to może być różnie interpretowane. Domyślam się jednak, że autorowi pytania chodzi o j. rosyjski. Do niedawna ten język był powszechnie stosowany w naszych kazaniach. Ostatnimi jednak laty dokonał się znaczący zwrot. Ze względów praktycznych językiem kazań stał się j. polski. Dzisiaj chyba we wszystkich parafiach w Białymstoku w tym języku są wygłaszane kazania. Podejrzewam, że w wielu miejscach wygląda to nieco inaczej. Moim zdaniem to wierni powinni ustalić między sobą i duchownym w jakim języku chcą słuchać kazań. Pozostaje to jednak sprawą delikatną i potrzebuje spokojnego i rozważnego ustalenia.

Niczego Pani nie przeoczyła z wypływających komunikatów dotyczących tego strasznego wydarzenia. Wspólnego stanowiska biskupów na ten temat nie było. Publikując powyższe pytanie i odpowiadając na nie, chcę częściowo odpowiedź na całą serię pytań, które były skierowane do naszego serwisu. Portal cerkiew.pl nie jest rzecznikiem ani Metropolii ani żadnej diecezji wiec nie potrafimy odpowiedzieć na szereg stawianych pytań. Nie potrafię też odpowiedzieć na temat rzekomych słów patriarchy Cyryla dotyczących wojny jako „prawidłowego wyboru”. Nie znalazłem potwierdzenia czy to jest „fake news” czy prawdziwe słowa? Rozmawiałem z naszymi studentami teologii z Ukrainy. Czują oni ogromny żal do zwierzchnika rosyjskiej Cerkwi za tę milczącą postawę. W kanonicznym kontekście rozłamu cerkiewnego na Ukrainie, nasza cerkiew wspierała i będzie wspierać metropolitę Onufrego. Jest to struktura cerkiewna kanoniczna stabilna i bardzo nam bliska. Czy dojdzie do pewnych relacji metropolity Onufrego z Epifaniuszem, nie wiem? Zostawmy tę sprawę dla Ukraińców i całego prawosławia. W obliczu jednak tego strasznego cierpienia winniśmy okazywać pomoc każdemu bez względu na jego przynależność kanoniczną, konfesyjną, religijną czy inną.