Podczas ostatnich trzech sobót przed Wielkim postem śpiewa się w cerkwi pslam 136 (137): Nad rzekami Babilonu… Ostatnie słowa tej pieśni brzmią: „Córo babliońska przeklęta, błogosławiony, który odpłaci tobie za zło, które nam wyrządziłaś. Błogosławiony, kto pochwyci i rozbije dzieci twoje o skałę”. Ta pieśń jest obowiązkowym elementem trzech wieczerni poprzedzających Wielki Post, a czasem jest też śpiewana w te same weekendy na liturgii, w czasie „przerwy” tuż przed św. eucharystią (kiedy chór śpiewa to co zdecyduje dyrygent, w czasie kiedy do eucharystii przystępują księża). Jak te słowa mają zbliżyć wiernych do Chrystusa, który nauczał by miłować bliźniego swego, nawet tego który jest moim wrogiem? Dlaczego takie słowa zostały zachowane w nabożeństwach, skoro nie są odzwierciedleniem tego, czego nauczał Chrystus, a za to są odzwierciedleniem starotestamentowej zasady oko za oko ząb za ząb, której przecież nie powinniśmy stosować będąc chcrześcijanami? Czy nie widzi Ojciec sprzeczności między słowami tej pieśni, brzmiącej w niedzielę przebaczenia win, a tzw. czynem proszczenia, który tej samej niedzieli ma miejsce w cerkwi? Irka

Psalm 136 jest pięknym tekstem wyrażającym tęsknotę Izraelitów za swoją utraconą ojczyzną, po uprowadzeniu przez króla Nabuchodonozora w VI w. p.n.e. do Babilonu. Umieszczenie i zaakcentowanie Psalmu w okresie związanym z Wielkim postem nie jest przypadkowe. W sposób przenośny chrześcijanie wyrażają tęsknotę za utraconym rajem jako za niebiańskim Jeruzalem. Babilon w j. semickich jest rodzaju żeńskiego i miasto, które było stolicą Mezopotamii uważane było za najbardziej rozpasany i grzeszny ośrodek starożytnego świata. W księdze Apokalipsy (R.17) mowa jest o „wielkiej nierządnicy babilońskiej”. W ten sposób Babilon i jego córy stał się symbolicznym wyrażeniem grzechu i zła. W sposób przenośny należy wiec rozumieć również cytowany tekst o córce babilońskiej i „rozbijaniu dzieci o skałę”, który występuje w omawianym Psalmie. Nie chodzi tutaj o zemstę i fizyczne zabijanie dzieci w Babilonie lecz o „zabijanie” grzechu. W ten sposób właśnie interpretują ten Psalm Ojcowie Cerkwi. „Dziećmi babilońskimi, które są rozbijane o kamień nieomylnie możesz nazwać nasiona zła i pożądliwe myśli, które należy zniszczyć zbawiennym słowem modlitwy Jezusowej. Kamieniem zaś jest Chrystus” (Bazyli Wielki, Abba Doroteusz, Nil Sorski). Myślę, że w takim rozumieniu i interpretacji ten Psalm jest umieszczony w kontekście liturgicznym we właściwym miejscu.

Kategorie: ks. Andrzej Kuźma, Pismo Święte (egzegeza)