Przegląd Prawosławny nie jest czasopismem kościelnym i zawarte w nim treści nie są stanowiskiem PAKP. Jest to jednak czasopismo redagowane przez ludzi mocno związanych z Cerkwią Prawosławną w kontekście duchowym. Redakcja jednak pracuje samodzielnie. Opinie, które tam są prezentowane chyba w większości pokrywają się z zapatrywaniem naszych wiernych i dlatego pismo jest sprzedawana w cerkwiach. Z pewnością są też poglądy dyskusyjne, ale to jest naturalne i powiedziałbym normalne.
„Szukajcie, a znajdziecie…” (Mt 7,7)
Cytowane fragmenty pochodzą z Ewangelii. Skąd zatem twierdzenie, że to ludzki wymysł? Aby odpowiedzieć na pytanie posłużę się kilkoma cytatami. Na wstępie dodałbym jeszcze trzy nowotestamentowe mówiące o spowiedzi. W Liście apostoła Jakuba czytamy: „Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone. Wyznawajcie zatem sobie nawzajem grzechy, módlcie się jeden za drugiego, byście odzyskali zdrowie. Wielką moc posiada wytrwała modlitwa sprawiedliwego” (JK 5,14-16).
„Wszystko, cokolwiek zwiążecie na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążecie na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 18,18).”Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom” (Mt 6,12).Dwa ostatnie cytaty wskazują niejako na pewną złożoność czy „dwustopniowość” przebaczenia. Zauważmy w jaki szczególny sposób sformułowana jest prośba o przebaczenie w Modlitwie Pańskiej (a to przecież najczęściej wypowiadana modlitwa!) – gdy prosząc Boga Ojca o przebaczenie moich win, sam komuś nie przebaczyłem albo przebaczyłem tylko częściowo, proszę, aby mi nie przebaczał albo przebaczył tylko częściowa – dokładnie tak, jak sam (nie)przebaczyłem… Tylko Pan Bóg może wyleczyć choroby duszy, którymi są nasze grzechy, tylko Pan Bóg może „odpuścić” nasze grzechy, może je „rozwiązać”, ale aby mogło to nastąpić „w niebie”, niezbędne jest zainicjowanie tego procesu „na ziemi”.
Wyraźnie słychać o tym w modlitwie przed spowiedzią, gdy kapłan mówi: „Oto, dziecię moje, Chrystus tutaj niewidzialnie stoi, przyjmując Twoją spowiedź. Nie wstydź się więc, ani nie lękaj się i nie ukrywaj też niczego przede mną, lecz bez ogródek powiedz wszystko, co uczyniłeś, abyś otrzymał rozgrzeszenie od Pana naszego Jezusa Chrystusa […]”.Wyraźnie mówi o tym modlitwa rozgrzeszenia czytana przez kapłana spowiednika po spowiedzi: „Pan i Bóg nasz Jezus Chrystus łaską i szczodrobliwością swej miłości do ludzi niech daruje Tobie, dziecię N., wszystkie Twoje grzechy, a ja niegodny kapłan, władzą Jego mnie udzieloną daruję i przebaczam Tobie wszystkie grzechy Twoje, w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Amen”. Czyli kapłan tutaj „rozwiązuje na ziemi”, pokornie z wiarą i nadzieją prosząc o „rozwiązanie w niebie”.
Odpowiedź na pytanie o odpuszczenie grzechów przez „fałszywego księdza” zawarta jest w powyższym stwierdzeniu, że to Pan Bóg nam je odpuszcza. Ponadto trzeba tu stwierdzić, że modlitwa rozgrzeszenia czytana/wypowiadana przez kapłana, nie działa „z automatu”, albo „jak twierdzą rzymscy katolicy „ex opere operato”. Jeśli spowiadający się z premedytacją nie wyznaje wszystkich grzechów albo czyni to bez skruchy i żalu, brakuje mu pokajania („głębokiego zrozumienia” tego jakim się stał przez to, że zgrzeszył i tego, jakim powinien się sta(wa)ć, przez to, że nosi w sobie obraz Boga), modlitwa rozgrzeszenia „nie zadziała”, albo, nawiązując do porównania grzechu do choroby, „zadziała” jak „tabletka od bólu głowy” – głowa tymczasem przestanie boleć (głos sumienia zostanie zagłuszony), ale przyczyna bólu nie zostanie zlikwidowana…
W drugiej części modlitwy przed spowiedzią pojawia się w związku z tym wielce poważne ostrzeżenie: ” […] ja jestem tylko świadkiem, abym świadczył przed Nim [Chrystusem] o wszystkim, co mi powiesz. Jeśli natomiast ukryjesz coś przede mną, podwójny grzech będzie na tobie ciążył. Zważ przeto, abyś przyszedłszy do lecznicy, nie odszedł nieuzdrowiony”. List Jakuba wskazuje co prawda na „moc sprawczą” (leczniczą) „wyznawania grzechów sobie nawzajem” i „wytrwałej modlitwy sprawiedliwego” ale tu też trzeba spełniać wspomniane wyżej „warunki”.
Powodzenia w dalszych poszukiwaniach życzę…
W pytaniu o możliwość ‚mieszkania z chłopakiem przed ślubem’ można dopatrywać się pytania o możliwość wspólnego zamieszkiwania i pozostawaniu w relacji ‚brat i siostra’ tj. przy zachowaniu czystości przedmałżeńskiej. Pytanie o ‚dopuszczenie możliwości rozgrzeszenia’ zdaje się jednak wyraźnie sugerować, że chodzi tu o dopuszczenie możliwości „pójścia na całość” i współżycie z chłopakiem jak z mężem. Wypowiadałem się już wcześniej na ten temat, proszę poszukać w archiwum. Prawosławne chrześcijaństwo naucza, że seks ‚zarezerwowany’ jest dla łoża małżeńskiego i jeśli pojawia się poza łożem małżeńskim (przed czy po ślubie), nosi znamiona grzechu, jest grzechem. Grzech w naszym pojmowaniu to choroba duszy, nowotwór. Te choroby też trzeba leczyć (najlepiej w początkowym stadium, bo zaniechanie leczenia może spowodować przerzuty nowotworu z duszy na ciało) ale jedynym lekarzem, który może je wyleczyć jest Pan Bóg. Wierzymy, że w Swym miłosierdziu gotów jest wyleczyć wszelką chorobę i wybaczyć nam wszystkie nasze grzechy, ale… Jeśli wiem, że to, co robię szkodzi mojemu zdrowiu, a jednak to robię, to czy pozostanę zdrowy? Na pytanie odpowiem zatem pytaniem: „Czy długotrwałe wyrachowane nadużywanie zaufania/cierpliwości/przychylności/miłości dopuszcza możliwość wybaczenia?
O nie zamierzonym zabójstwie i zabijaniu związanym z pełnieniem służby wojskowej mówi w swoich kanonach św. Bazyli Wielki. Nie osądza on takich czynów ale sugeruje pewien okres pokutny i powstrzymywanie się od przyjmowania św. Eucharystii dla osób, które takie zdarzenia dotknęły.
Nie.
Polska Cerkiew Prawosławna nie wydała dokumentów dotyczących stanowiska wobec zapłodnienia in vitro, lub inseminacji. Wydały natomiast stanowiska inne Cerkwie prawosławne (Rumuńska, Rosyjska, Grecka). W dokumentach tych nie odrzuca się metody zapłodnienia przez tzw. in vitro lub inseminację. Podkreśla się, że takie metody owszem stanowią pewien problem etyczny (szczególnie in vitro), ale mogą mieć miejsce z tym, że chodzi stricte o małżeństwo.
Odpowiadając bezpośrednio na postawione pytanie powiedziałbym, jak najbardziej można przychodzić na Liturgię nie prowadząc chłopca do Eucharystii. W opisanej sytuacji podawanie Priczastia byłoby dość problematycznym. Ważnym jest, że w przeszłości przyjmował św. Dary. Myślę, że z wiekiem i postępującym procesem leczenia chłopak będzie nabierał świadomości o właściwym i nie właściwym zachowaniu. Z pewnością uspokoi się i wtedy nauczy się odpowiedniego zachowania w świątyni jak też w innych miejscach. Sugerowałbym dać zapiskę, aby duchowny modlił się za chłopca w czasie Proskomidii.
W takich sytuacjach ważnym jest stwierdzenie stopnia zdiagnozowanej choroby psychicznej. Ocena właściwa należałaby do biskupa, który może posiłkować się opinią lekarzy ale też brać pod uwagę, czy związek cywilny był zawarty, lub czy może być zawarty? Jeśli upośledzenie nie jest duże, to taki związek może być zawartym.
Raczej nie używa sią tego określenia w czasie sakramentu małżeństwa. Wynika to raczej ze zwyczaju a nie norm cerkiewnych. Jeśli natomiast duchowny używałby w czasie sakramentu tego określenia w żaden sposób nie byłoby to nieprawidłowością.
Fakt, że niektóre Kościoły odrzucają możliwość chrztu dzieci nie koniecznie przesadzałby o ważności chrztu w takim Kościele. W tym konkretnym przypadku problem leży gdzie indziej. W 2000 r. w Polskiej Radzie Ekumenicznej został podpisany dokument o wzajemnym uznawaniu chrztu. Podpisało go siedem Kościołów, ale wśród nich nie ma Kościoła Zielonoświątkowego.