Wydaje mi się, że przykładamy największą uwagę, do rzeczy, które właściwie są drugorzędne. Największy problem polega na tym, że nie możemy być w świątyni na Paschę. Śniadanie wielkanocne jest oczywiście istotną rzeczą, ale nie stanowi ono jakiegoś rytualnego posiłku. Powinniśmy podchodzić do niemo normalnie i bez oddawania nadmiernego charakteru religijnego. Należy pomodlić się jak przed każdym posiłkiem, bez żadnych czytań, zaśpiewać Christos Woskresie, spożywać Boże dary i radować się ze Zmartwychwstania Chrystusa.
Sytuacja jest dynamiczna i zmienia się z dnia na dzień. Myślę, że dla wszystkich jest jasne, że 19 kwietnia wchodzi do tych ograniczeń. Interpretację swoją można oczywiście nadać tym przepisom i pójść do cerkwi. Myślę, że Pani nie poniesie konsekwencji (chociaż może być różnie). Parafia jest chyba bardziej narażona na konsekwencje prawne i finansowe.
Trudno powiedzieć jak to będzie wyglądało? Od poniedziałku 20 kwietnia mają być wprowadzone pewne poluzowania w przepisach dotyczących przemieszczania się. W jakim stopniu będzie to dotyczyło odwiedzania i święcenia grobów? Trudno powiedzieć. Myślę, że proboszczowie w ten czy inny sposób poinformują wiernych odnośnie tego zagadnienia.
Od momentu, kiedy zadane było to pytanie do obecnej sytuacji wiele zmieniło się. Dzisiaj już nie mamy do czynienia z zaleceniami państwowymi o unikaniu zgromadzeń tych również religijnych. Dzisiaj mamy wyraźny nakaz pod groźbą sankcji ograniczenia wiernych w świątyni do liczby 5 osób. Mówienie w dzisiejszej sytuacji o „małej wierze” osób, które nie idą na nabożeństwa byłoby czymś niewłaściwym. Obecnie wydaje mi się, że duchowni wręcz proszą wiernych o nie przychodzenie, dlatego, że nadmierna liczba wiernych może spowodować nałożenie kary na parafię. Wypraszanie wiernych z cerkwi również jest czymś trudnym moralnie do wykonania. Znaleźliśmy się w trudnej sytuacji, wierzymy jednak, że jest to czasowe i niedługo zakończy się. Myślę, że w obecnych warunkach najlepiej korzystać z transmisji, które stały się dość powszechne i łatwo dostępne.
Przede wszystkim sugerowałbym nie gromadzić wyżej wymienionych rzeczy. Prosfory zjadać wodę wypijać i nie dopuszczać do ich zepsucia. Natomiast jeśli już do tego dojdzie i nie można prosfor zjeść, to należałoby je w odpowiednim miejscu spalić. Podobnie postąpić z ikonkami. Wodę natomiast wylać do rzeki lub miejsca, które nie jest deptane.
Nie potrafię jednoznacznie wskazać, jak należy zachowywać się w czasie takich transmisji i jak należy je przeżywać. Sytuacja jest wyjątkowa i myślę, że każdy słuchają lub oglądając transmisję będzie przeżywał na swój sposób. Myślę, że takie uczestnictwo daje nam świadomość bliskości duchowej wydarzenia liturgicznego i w pewien sposób czyni nas jego uczestnikami.
Tak, oczywiście może. W dzisiejszym świecie prawosławnym jest wielu biskupów, którzy wcześniej, jako osoby świeckie należeli do innego Kościoła.
W wykazie czynników, które stanowią przeszkodę w uzyskaniu święceń kapłańskich nie jest wymieniony tatuaż. Nie jest on rzeczą dobrą, ale wydaje mi się, że jeśli umieszczony byłby w miejscu niewidocznym, osoba zaś godną, to biskup mógłby podjąć decyzję o wyświęceniu. Podejrzewam jednak, że biskup nie zdecydowałby się wyświęcić na duchownego osoby, która miałaby tatuaż na twarzy. Matuszką staje się osoba, która zostaje żoną batiuszki. W takim przypadku, należałoby rozpatrywać sprawę w kontekście: czy tatuaż żony kandydata na duchownego nie stanowi przeszkody w uzyskaniu przez niego święceń? Myślę, że w pewnych warunkach może stanowić.
Nie ma w naszej historii takiej tradycji. W niektórych Cerkwiach lokalnych taka forma manifestowania swojej narodowości zaistniała (Grecja, Gruzja, Serbia). Prawosławie w tych krajach jest wyznaniem większościowym. Często ten zwyczaj (wywieszanie flag) wiąże się z odzyskaniem niepodległości, gdzie czynnik religijny był czymś istotnym w zrywie narodowym. W krajach, gdzie prawosławie stanowi mniejszość takie podkreślanie narodowości jest mniej popularne. Ponadto, uważam, że takie manifestowanie Cerkwi narodowościowych nie jest właściwe duchowi przekazu Chrystusowego. Prawosławie jako całość wręcz osadziło etnofiletyzm (etnos- naród, fileo-kochać, umiłować), na soborze w Konstantynopolu w 1872 r. jako herezję. Nasz problem etnofiletyzmu (mówię o całości prawosławia) tak do końca daleko pozostaje nierozwiązanym.
Myślę, że zadbanie o odpowiednią i określoną przez nasze służby sanitarne liczbę wiernych w świątyniach jest bardzo trudne technicznie. Myślałem, że będą jakieś organy np. członkowie Obrony cywilnej, które będą egzekwować stosowanie przepisów. Wydaje mi się, iż w momencie, kiedy nasi biskupi mówią o tym, aby uczestniczyć w nabożeństwach w tygodniu, kiedy jest mniej wiernych, godzą się na te ograniczenia jakie zostały ustalone przez orany Państwa. Obecnie w wielu parafiach w piątki lub środy Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów (Prezdieoswiaszczennaja) odprawiana jest po południu ok. 16.00, myślę, że jest to alternatywa dla pracujących. Kobiety w ciąży, jeśli chodzą do pracy, to raczej są też w stanie przyjść do cerkwi w sobotę lub w niedziele (przestrzegając ograniczenia osób). Natomiast jeśli nie pracują, mogą przyjść w tygodniu, kiedy jest znacznie mniej wiernych.