Niestety nie mogę dać uniwersalnej rady w jaki sposób postępować w takich sytuacjach. Wnioskując z pytania przypuszczam, że jest Pani osobą świadomą i rozważną. Sugerowałbym posłużyć się rozwagą duchową i własną intuicją.
Jeśli osoba, która określa się mianem ateisty, ale była ochrzczona w Kościele rzymskokatolickim zgadza się zawrzeć związek małżeński w Prawosławiu, to wymogi raczej będą odnosić się do tej osoby, jak do kogoś, kto jest rzymskim katolikiem wierzącym. Oczywiście stanowi problem jego postawa względem wiary. W takich przypadkach mówimy o stosowaniu ekonomii cerkiewnej ze względu na stronę prawosławną, dla której sakrament i błogosławieństwo Boże jest ważnym czynnikiem.
W tej sytuacji musi Pani zabiegać o zdjęcie błogosławieństwa z małżeństwa, które zostało zawarte wcześniej i które rozpadło się. Jeśli takie zabiegi będą skuteczne i zostanie uzyskane zdjęcie błogosławieństwa wówczas możecie prosić o zawarcie związku małżeńskiego w Cerkwi. Prawdopodobnie z tego tytułu, że Pani obecny narzeczony jest kawalerem i wcześniej nie był w związku małżeńskim, ryt sakramentu małżeństwa, właśnie ze względu na niego będzie sprawowany w całości.
Bez wątpienia, w modlitwach osobistych, można, a nawet trzeba modlić się za spokój duszy tej osoby i przebaczenie popełnionych przez nią grzechów, zarówno dobrowolnych lub mimowolnych, świadomych lub nieświadomych. Dotyczy to także naszej osobistej modlitwy w cerkwi, jeśli np. stawiamy świeczkę za spokój duszy tej osoby na panachidniku. Jeśli chodzi o modlitwę eucharystyczną, poprzedzoną podawaniem „zapisków” na proskomidii, co do zasady nie wpisujemy tam imion osób, które popełniły samobójstwo. W danej sytuacji należałoby rozstrzygnąć, czy choroba alkoholowa była przyczyną czy skutkiem zmian psychosomatycznych, które doprowadziły do samobójstwa. Jeśli były one przyczyną, czyli ktoś popadł w chorobę alkoholową pod wpływem choroby psychicznej, a następnie popełnił samobójstwo, wówczas należałoby uznać, że przyczyną samobójstwa była choroba psychiczna. W tym przypadku, w moim rozumieniu, nic nie stoi na przeszkodzie eucharystycznego wspomnienia tej osoby, czyli zapiskę można podać. Jeśli jednak była to przyczyna, czyli zdrowy psychicznie człowiek, w wyniku alkoholowego upojenia popełnił samobójstwo, lub popadł w chorobę alkoholową, której skutkiem były zmiany psychosomatyczne, które mogły być przyczyną samobójstwa (podkreślam słowo „mogły”), wydaje się, że nie należy wpisywać imienia tej osoby na „karteczce za upokoj„. W ostatnim przypadku choroba psychiczna nie jest bowiem przyczyną pierwotną lecz wtórną czynu samobójczego. Samobójstwo należałoby zatem uznać nie za konsekwencję choroby psychicznej, lecz chorobliwego uzależnienia od alkoholu. Ono zaś z kolei było konsekwencją dobrowolnego i świadomego nadmiernego jego spożywania, a więc decyzją zdrowego psychicznie człowieka.
Jeśli zamierzacie zawrzeć związek małżeński w Kościele rzymskokatolickim, to właściwym byłoby skierowanie tego pytania dla duchownego kompetentnego z tego Kościoła, najlepiej z Pani parafii.
Wstąpienie Pani do Kościoła prawosławnego nie czyni z Pani synka automatycznie osoby prawosławnej. On również powinien wstąpić do Kościoła prawosławnego, z tym, że może to dokonać się jedynie z Pani udziałem. Jeśli został ochrzczony w Kościele rzymskokatolickim to podejrzewam, że jeszcze nie był bierzmowany. W tym wypadku jego wstąpienie do Kościoła prawosławnego odbyło by się przez bierzmowanie. Przypuszczam, że Pani decyzja o zmianie konfesji jest dojrzała i odpowiedzialna. Proszę poważnie zastanowić się nad tym krokiem. Jeśli jednak zdecydowanie uczynicie ten krok, to z pewnością wspólne przystępowanie do św. Darów przyniesie wam wiele radości.
Widać sprawa jest dość poważna. Wydaje mi się, że należy starać się, aby ten kontakt nie został zerwany, natomiast dla dobra wszystkich trzeba byłoby nabrać rozsądnego dystansu. Ten dystans należałoby rozumieć w sensie fizycznym. Jeśli to jest możliwe właściwym byłaby zmiana miejsca zamieszkania. To jest bardzo poważna decyzja i związana może być z finansami, natomiast jeśli jest to w zasięgu waszych możliwości, tak trzeba byłoby chyba postąpić. Jeśli zainwestujecie w tę decyzję nawet pewne środki finansowe, to pamiętajcie, że inwestujecie w dobro rodziny, to jest bardzo ważne.
Prawdę mówiąc trudno jest mi powiedzieć o jaki „rytuał” chodzi, gdyż czegoś takiego nie ma. Podejrzewam, że może chodzić po prostu o duchowe przygotowanie bycia rodzicami chrzestnymi (to zaś w żaden sposób nie odsuwa was o wiary rzymskokatolickiej). W Cerkwi prawosławnej w Polsce wymaga się aby przynajmniej jedno z rodziców chrzestnych było wyznania prawosławnego. Natomiast jeśli dobrze rozumiem wy jesteście oboje wyznania rzymskokatolickiego? Sugerowałbym abyście waszym znajomym/przyjaciołom którzy są w Serbii jasno powiedzieli o waszej przynależności konfesyjnej i zapytali czy to nie stanowi dla tamtejszej Cerkwi problemu przy chrzcie dziecka?
Takiej możliwości nie ma.
Zakładamy, rozumiem, że mężczyzna nie był w związku małżeńskim, ani cywilnym ani cerkiewnym?! Mogą być dwie interpretacje przy określaniu formy ślubu cerkiewnego: 1) Małżeństwo, które było zawarte USC przez kobietę traktuje się jako rzeczywisty związek małżeński i postrzegana ona jest jako wstępująca w drugi związek; 2) małżeństwo zawarte USC jest ignorowane (jest to raczej nieprawidłowa postawa). Jeśli jednak mężczyzna w tym przypadku wstępuje po raz pierwszy w związek małżeński (cywilny i cerkiewny), wówczas zwykle jest stosowana ekonomia cerkiewna (ze względu na niego) i udzielany jest pełny sakrament ślubu.